Aan:

de leden van de gemeenteraad Groningen

Betreft:

pleidooi behoud Betonbos, uitruil Stadshavenpark, fiets/voetbrug

Van:

Koos Haarsma, vertegenwoordiger Kop van Oost/De Kaai en deelnemer van de Klankbordgroep Stadshavens

Groningen, 1 september 2021

Geachte raadsleden,

Allereerst dank aan Robert Leverman, projectleider Stadshavens, om ook een kleine delegatie van de Klankbordgroep voor uw werkbezoek uit te nodigen. We zijn dan wel niet het paard van Troje, maar op onderdelen dromen wij toch iets anders.

Wij dromen van een plan Stadshavens met een ruime diversiteit aan woonprogramma’s. Een plan voor allerlei doelgroepen, met een verantwoorde samenhang in hoogbouw en grondgebonden woningen, en een veelkleurig aanbod van voorzieningen in de plint. Kortom een heerlijke buurt om in te wonen. Nu, maar ook over 20 jaar, met groen op het niveau van de directe woonomgeving maar ook met groen op structureel niveau. Groen om de stad klimaatbestendiger te maken, verkoeling te geven in warme periodes, voor verbetering van de biodiversiteit, maar ook voor spel en ontspanning.

Tot zover zijn er geen verschillen tussen gemeente en bewoners, in woorden althans. Wij vrezen wel de uitwerking hiervan in de zin van bouwhoogtes en bebouwingsintensiteiten. Een gemiddelde woondichtheid van 150/160 won per ha., zoals in het plan Stadshavens wordt voorzien, vinden wij echt te veel. Maar daarover straks meer door Rein Bish, op de Certe-locatie.

Terug naar het groen. Wij vinden dat wanneer je de stad klimaatbestendiger wilt maken, verkoeling wilt bieden in warme periodes en ruimte wilt bieden voor spel en ontspanning, dat je dat niet moet doen op een plek aan de rand van het plangebied, waar bijna geen woningen komen te staan, bijna op de overgang naar het landelijk gebied, maar op een plek zoveel mogelijk midden in het plangebied.

En laat er nu midden in het plangebied al een groene enclave, een forse groene long aanwezig zijn, het Betonbos. In de gemeentelijk stedelijke ecologische structuur, een rapport uit 2014, n.b aangewezen is als kerngebied.

Wij stellen daarom voor het gebied waar de gemeente het Stadshavenpark gedacht heeft, de overslaglocatie Ritsema, deze volop te benutten voor woningbouw, een bijzondere locatie aan drie kanten prachtig omgeven door water, en het Betonbos te ontwikkelen als buurtpark. Kort samengevat: beton eruit en bomen erin.

Het Betonbos

Het Betonbos, 1,8 ha groot, bestaat voor ca. 80 % uit houtopstand, ongeveer 350 bomen. Het betreft vooral schietwilgen, zwarte els, veldesdoorn, gewone es en zomereik. In een in opdracht van Van Wonen uitgevoerd onderzoek staat dat van de 350 bomen in dit plangebied er een kleine 200 niet gekapt behoeven te worden vanwege veiligheids-  of gezondheidsproblemen. Waaibomenhout of niet, er kunnen zeker een aantal forse bomen, waaronder een negen monumentale Italiaanse populieren gehandhaafd worden. Maar ook een park met waaibomen, op een goede plek is net zo waardevol als het gaat om de stad klimaatbestendiger te maken, verkoeling te bieden, regenwater vast te houden en ruimte te bieden voor spel en ontspanning, als een park met eiken en beuken. Wist u overigens dat schietwilgen 200 jaar oud kunnen worden met een hoogte van zo’n 25 m.  

Zeker niet onbelangrijk is ook dat voor een ontwikkeling naar buurtpark het Betonbosterrein niet opgehoogd behoefd te worden. En dat is voor een behoud van het bomenbestand langs de weg en in de aanliggende monumenten tuin van groot belang.

Maar het belangrijkste is de plek van het groen. Een plek waar huidige en toekomstige bewoners wat hebben aan een park. En nu er sprake is van een grootschalige aanpak en er op structuurniveau naar de inrichting van het plan gekeken wordt, kan dat ook gerealiseerd worden. 

De huidige Ritsema-locatie

De Ritsema-locatie is volgens onze info al gemeente-eigendom. Het terrein is 1,5 keer zo groot als het Betonbos, dus wat dat betreft lijkt het ons voor Van Wonen interessant om te ruilen met het Betonbos. Daarbij, de locatie is zeker meer geschikt en minder problematisch als het om hoogbouw gaat. De over de locatie liggende riooltransportleiding, die overigens ook langs het Betonbos loopt, vraagt een bebouwingsvrije zone van 9 meter. Deze zone kan, evenals bij het Betonbos en bij de Sontweg, opgenomen worden onder de groenzone naast de weg.

Bovendien, en zeker niet onbelangrijk, ook de onafhankelijke MER-commissie geeft in haar reactie op nota Reikwijdte en Detailniveau t.b.v. de MER aan bedenkingen te hebben tegen de locatie overslag-locatie Ritsema als parkgebied. Zij adviseert de gemeente op dat punt, als een van de weinige kritiek punten overigens, een heroverweging te maken.

De fiets/voetbrug

Tot slot wil ik het graag nog even kort hebben over de geplande lage fiets/voetbrug over het Eemskanaal. We nemen het hierbij op voor de belangen van de scheepvaart, de watersport en de kleine waterrecreatie in het bijzonder. Het gebruik van het kanaal door deze laatste twee categorieën is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Met de planning van nieuwe activiteiten en woningbouw in deze zone zal dat naar verwachting de komende jaren alleen maar toenemen.

Een lage brug over het kanaal betekent een echte extra hindernis voor alles wat groter is dan een roeiboot of kano. Tussen 1 oktober en 1 mei zondags en feestdagen geen brugbediening en daarna op zondag en feestdagen een beperkte bediening. En waarom? Er is al een lage voet/fietsbrug bij de Oosterpoort en er is vanaf Meerstad/Ruischerbrug een fietspad aan de noordkant van het kanaal naar de stad. Verder zijn er nog 3 bruggen over het kanaal in dit traject. Bij de bouw van de Berlagebrug, ca 10 jaar geleden, zijn er extra miljoenen geïnvesteerd om deze brug op dezelfde hoogte te krijgen als de Oosterhavenbrug. En dan nu weer een extra barrière bouwen? Vanaf begin van ca 2004 zweeft dit onzalige idee al rond in de hoofden van de plannenmakers. Laten we er nu eens definitief een streep door zetten!